Bu sene play-off'ta hangi takımlar daha şanslı?

İNTERNETSPOR ÖZEL / 2016 Avrupa Futbol Şampiyonası'nda bu akşam play-off heyecanı başlayacak.

Norveç ve Macaristan bu akşam Ullevaal Stadı'nda Avrupa Şampiyonası'na gidecek yol için avantaj elde etmeye çalışacak.

Bu akşam ilk düdüğün çalınmasıyla Avrupa Şampiyonası Elemeleri'nde 6. kez turnuvaya gidecek takımı play-off'ların belirleyeceği süreç de başlamış olacak.

İlk olarak 1976 Avrupa Futbol Şampiyonası Elemeleri'nde uygulanan play-off sistemi daha sonra 1996, 2000, 2004 ve 2012 yıllarında da uygulanmış ve turnuva biletini kazanan son takımlar bu yolla belirlenmişti.

Peki bugüne kadar play-off'larda neler yaşandı? Türkiye'nin de 3 kez katıldığı play-off turunda kimler güldü, kimler sevindi ve bu sene kimler şanslı olabilir?

İLK OLARAK 1976'DA

1960 yılında düzenlenen ilk turnuvadan 1980 turnuvasına kadar Avrupa Şampiyonası finalleri olarak adlandırılan maçlar, sadece turnuvanın yarı final ve final maçlarıydı. İlk iki turnuvada yarı finale kadar gelen takımları çift maçlı eleme sistemi belirliyordu.

1968'le beraber eleme grupları sistemine geçildi ve 8 grubun olduğu bu düzende grup liderleri tur atlar ve aralarında "Çeyrek final" adı altında maçlar oynanırdı. Bu çeyrek final maçları turnuvanın içine dahil değildi.

Yugoslavya'nın ev sahipliğinde düzenlenen 1976 Avrupa Futbol Şampiyonası'nda daha önceki elemerden farklı olarak bu aşamaya çeyrek final aşaması değil, play-off turu denildi.

Eleme gruplarının liderleri arasında yapılan play-off mücadelelerinde kazananlar Çekoslavakya, Yugoslavya, Batı Almanya ve Hollanda finallere katılma hakkı elde etmişti.

1980'de de turnuvaya katılan takım sayısı 8'e çıkartıldı ve çeyrek final de turnuvaya davet edildi.

TAKIM SAYISI ARTTI PLAY-OFF GERİ GELDİ

Turnuvaya 1980 yılından beri ev sahibi takım otomatik olarak katılır. 1996'da da öyle oldu. Ancak Avrupa'da değişen siyasi dengeler, Sovyetler'in dağılması ve takım sayısının artması nedeniyle play-off sistemi geri geldi.

Ancak 1996 turnuvasının play-off sistemi oldukça sıradışıydı. 8 grubun liderleri direkt en iyi 6 grup ikincisi de doğrudan turnuvaya katılıyor, ev sahibi İngiltere ile takım sayısı 15'e çıkıyor ve 1 takımlık yer kalıyordu. Bunun için grup ikincileri arasından en kötü performansa sahip Hollanda ve İrlanda tek maçlı eleme sistemiyle Anfield Road'da karşılaştılar. Kazanan ve yoluna devam eden 2-0'la Hollanda oldu.

2000'DE PLAY-OFF'LA TANIŞTIK

9 gruplu Euro 2000 Elemeleri'nde en iyi grup ikincisi Portekiz, turnuvaya direkt katılırken, kalan 8 grup ikincisi kendi aralarında play-off oynama hakkı elde ettiler. Aralarından Türkiye'nin de bulunduğu 8 takımdan 4'ü çift maçlı eleme sistemi sonunda Belçika ve Hollanda'nın ortaklaşa düzenlediği turnuvaya gitme hakkı elde etti. Türkiye'nin deplasman golü avantajıyla elediği İrlanda ile oynanan ikinci maçın ardından Mustafa Denizli'nin söylediği "İçimizdeki İrlandalılar" sözü de o dönemden kalmadır.

2004 ELEMELERİNDE SÜRPRİZE İZİN VERDİK

Portekiz'in ev sahipliğinde 16 takımın katılacağı 2004 turnuvasında elemelerin 10 grup lideri doğrudan, kalan 10 grup ikincisi ise play-off'la turnuvaya katılacaktı. Bu turda en büyük sürprize Türkiye'yi eleyen Letonya imza attı.

2002 Dünya Kupası'nda 3. olmuş ve Dünya'nın en iyi takımları listesinde 5. sıraya kadar yükselmiş olan Türkiye, 2004 Avrupa Şampiyonası Elemeleri'nde bir kez daha play-off engeliyle karşılaştı.

Bu kez rakibimiz daha önce Avrupa'da gerek ülke, gerekse kulüp bazında hiçbir başarısı olmayan Letonya'ydı. Kuranın çekildiği günden ikinci maçın son dakikalarına kadar tüm ülke Portekiz'deki turnuvayı çantada keklik görüyordu ama olmadı.

İlk maçta katı savunmayı bir türlü aşamayan Milliler, Verpakovskis'in golüne engel olamayıp tek golle yenildi. Rövanşta ise Türkiye 2-0'lık üstünlüğü koruyamayıp 2-2'lik beraberlikle turnuvaya katılma hakkını zayıf rakibine kaptırdı. Diğer maçlarda ise favoriler tur atladı.

Bu play-off turunda ilk kez ilk maçı kazanan bir takım tur atlayamamış oldu. İlk maçta sahasında Hollanda'yı tek golle geçen İskoçya, rövanşta 6 gole engel olamadı.

2012'DE BAŞTAN KAYBETTİK

Polonya-Ukrayna ortaklığında düzenlenen 2012 turnuvasına elemelerde en iyi 2. İsveç doğrudan, diğer 8 grup ikincisi de play-off'la gidecekti. Aralarında Türkiye'nin de yer aldığı 8 takımın eşleşmesinde Türkiye'nin rakibi Hırvatistan oldu. İlk maçı Türk Telekom Arena'da 3-0 kaybeden Türkiye, rövanşta golsüz berabere kalarak play-off'tan yine eli boş döndü.

İlk maçı kazananın tur atlaması geleneği bu play-off aşamasında da bozulmadı.

BU SENE HANGİ TAKIMLAR TUR ATLAR?

Bugüne kadar play-off adıyla oynanan 5 eleme turuna da bakınca en önemli gösterge ilk maçı kazanan takımların tur atlama konusunda çok fazla avantajı olduğu yönünde. Turnuvaya katılacak takımların belirlenmesinde en önemli gösterge ilk maçı kazanma avantajı.

İlk maçın berabere bitmesi halinde bu kez ortaya farklı bir görüntü çıkıyor. İlk maçın berabere bittiği 5 maçta sadece Türkiye - İrlanda maçı berabere bitti ve rövanşta ev sahibi olan Türkiye tur atladı.

Diğer 4 rövanş maçında ise iki kez ev sahibi, iki kez de deplasman takımları tur atlayan taraf olmuşlar.

Bir diğer dikkat çekici nokta da 4. kez play-off turuna kalan İrlanda. 1996 ve 2004'te play-off'ta boynu bükülen ada takımı, 2012'de şeytanın bacağını kırmayı başarmıştı.

Bu sene play-off mücadelesi verecek olan İsveç ve Macaristan, bu heyecanı ilk kez yaşayacak.

BİR ZAFER DAHA KAZANABİLİRİZ

Bu yılki play-off turunun her ne kadar doğrudan da katılmış olsa Türkiye'yi ilgilendiren bir tarafı da var. Play-off'ta mücadele edecek Norveç, İrlanda ve Slovenya'dan en az ikisi tur atlarsa bu Türkiye'ye finallerin kura çekiminde torba atlatmış olacak.